Tại nước Nga xa xôi, trong gia đình một công chức ngân hàng bình thường, có một chú mèo rất thông minh cư ngụ. Tên chú ta là Barsik. Barsik luôn coi viết nhật ký là việc làm “ngu ngốc”. Cho đến khi bắt gặp cuốn “Nhật ký chó fox Mikki”, Barsik đã lập tức đi tới quyết định, sẽ viết nhật ký để đòi lại lòng tự tôn. Và Nhật ký Mèo khôn của mèo Barsik, đã ra đời trong hoàn cảnh như vậy đấy.
Người kể chuyện mang “danh phận” đặc biệt
Trước tiên, cần phải khẳng định một điều rằng, không phải tới cuốn “truyện thiếu nhi” Nhật ký Mèo khôn, trong văn chương nghệ thuật mới xuất hiện một nhân vật kể chuyện mang danh phận đặc biệt: người kể chuyện, xưng “tôi”, là một chú mèo, không mấy thuần chủng hay xinh đẹp nhưng lại cực kỳ thông minh.
Như ở Nhật Bản, vào những năm đầu thế kỷ XX, văn hào Natsume Soseki đã có tiểu thuyết Tôi là con mèo, một tác phẩm kinh điển khi xây dựng kiểu nhân vật cùng điểm nhìn trần thuật đặc biệt đó. Hay tác giả Luis Sepulveda từng viết cuốn tiểu thuyết Chuyện con mèo và con chuột bạn thân của nó, dù không trực tiếp để nhân vật chú mèo Mix vào ngôi kể thứ nhất thì chú mèo đấy cũng là một trong những điểm nhìn trần thuật quan trọng của tác giả xuyên suốt tiến trình câu chuyện phát triển.
Tuy nhiên, giữa hàng loạt sáng tác, câu chuyện viết về loài mèo và để chính những chú mèo kể chuyện, thì tác giả Tamara Kriukova vẫn tạo được lối đi riêng cho cả tác phẩm nói chung cùng hình ảnh chàng mèo Barsik nói riêng.
Bởi trước hết, Nhật ký Mèo khôn thật sự là một cuốn “nhật ký” được kể bằng giọng văn, góc nhìn của một chú mèo đầy cá tính. Barsik gần như viết nhật ký mỗi ngày. Chú viết về bản thân, về những người trong gia đình, về hàng xóm, láng giềng, về những chuyến phiêu lưu kỳ thú đã xảy đến mà một chú mèo nhà có thể trải qua.
Từ đó, mà Barsik thể hiện được cá tính rất “mèo” của bản thân. Thông minh, tự do, phóng khoáng, có phần chảnh chọe, thích hưởng thụ, ưa khám phá, luôn nhìn nhận con người xung quanh bằng ánh dò xét, thậm chí là phán xét. Không quá thân thiết với bất cứ ai trừ khi nhận được lợi ích nhưng đến tận cùng vẫn rất có tình có nghĩa, chỉ cần đối phương trao đi yêu thương đủ lớn, chịu mở lòng thấu hiểu thì chắc chắn sẽ nhận lại được sự tôn trọng và thương yêu.
Trọn vẹn cuốn truyện được viết theo ngôi kể thứ nhất từ một chủ thể đặc biệt, chú mèo lai thông tỏ mọi sự nhưng vẫn có những giây phút ngờ nghệch trước sự phức tạp của thế giới loài người; quả thực, đã đưa đến cho độc giả một góc nhìn đầy mới lạ về chính cuộc sống vẫn ngày ngày tiếp diễn.
Và tác giả Tamara Kriukova cũng tỏ ra là một người khá thấu hiểu nội tâm loài mèo. Chú mèo lai Barsik sẽ mang tâm lý rất khác với những chú mèo nhà thuần chủng vốn được nuôi dưỡng, nuông chiều đến như quên mất bản năng loài mèo. Đồng thời, vì là loài mèo, nên dù thông minh và viết nhật ký trôi chảy đến đâu, trong nhật ký của Barsik vẫn xuất hiện đôi chỗ sai chính tả mà chính chú có thể không nhận ra.
Qua người kể chuyện mang danh phận đặc biệt, Nhật ký Mèo khôn đã đến với độc giả, không chỉ những em nhỏ mà còn là tất cả chúng ta, người yêu mèo (hoặc yêu chó) hay đơn thuần, chỉ là yêu sách, bằng con đường cũng đặc biệt như vậy đó.
Sự hài hước, châm biếm nhẹ nhàng mà sâu sắc
Là cuốn sách viết cho thiếu nhi, có thể nói, Nhật ký Mèo khôn tiếp cận đối tượng độc giả nhỏ tuổi, trước hết bằng lối hành văn cùng những tình tiết, sự kiện hết sức nhẹ nhàng, giản dị nhưng không kém phần hài hước, thậm chí cười ra nước mắt.
Thật vậy, trọn vẹn cuốn sách chỉ là đời sống hàng ngày của một chú mèo xoay xung quanh một gia đình công chức ngân hàng bình thường với năm thành viên. Không gian khá hẹp, nếu mở rộng, cũng không đi quá xa ngoài căn hộ họ sinh sống hoặc nơi ấy, vốn cũng là địa bàn quen thuộc của gia đình này. Và chú mèo Barsik, dù đặt chân ra ngoài hay tiếp xúc với những người xung quanh thì những con người đó, cũng đều gắn liền, thân quen với gia đình chú đang sống, theo cách này hay cách khác.
Không gian hẹp, thời gian luôn tiến triển theo trục tuyến tính, câu chuyện lại được kể bằng ngôi kể thứ nhất, mèo Barsik xưng “tôi” càng giúp cho Nhật ký Mèo khôn trở nên dễ đọc và dễ theo dõi hơn.
Mà càng đi sâu vào cuốn sách này, lại càng thấy, dẫu rằng câu chuyện chỉ xoay quanh đời sống một gia đình năm người song ở đó, vẫn đủ đầy cung bậc cảm xúc cùng mọi tình huống tréo ngoe, dở khóc dở cười.
Đấy là chuyện một người phụ nữ nội trợ, dưới nhận định của Barsik, chính là chủ cả căn nhà khi nắm giữ toàn bộ thực phẩm cùng quyền điều khiển căn bếp và chiếc tủ lạnh. Một người vợ, người mẹ, người phụ nữ làm nội trợ chuẩn mực, giàu tình yêu gia đình, động vật, cũng thích thử nghiệm, cũng hay giận hờn, nổi cáu vu vơ.
Đấy là chuyện về những đứa trẻ đang tuổi dậy thì hay tuổi ăn tuổi lớn. Mỗi đứa một tính, chẳng ai giống ai. Chị cả Alyona, một thiếu nữ chớm bước vào tuổi thành niên, mang nhiều bí mật nhỏ nhặt, vu vơ. Người em thứ, “Ngốc Lười” tinh ranh, quậy phá, lấy việc trêu chọc Barsik là niềm vui thú trong nhà. Cậu em út Vanya tốt bụng, ngây thơ, trong sáng, điềm tĩnh. Và cũng bởi đa dạng cá tính ấy mà căn nhà nhỏ Barsik đang sống, chẳng lúc nào vắng bóng tiếng nói cười và Barsik, cũng chẳng lúc nào có thể thảnh thơi ngơi nghỉ.
Đấy là chuyện về người đàn ông, trụ cột của gia đình nhưng trong ánh nhìn của mèo Barsik, ông ta chỉ là một người hữu danh vô thực.
Chuyện trong nhà ngoài ngõ, chuyện nhỏ chuyện lớn, dòng nội tâm của một chú mèo cứ vậy tuần tự tiếp diễn, tựa dòng chảy cuộc sống ngày ngày vẫn diễn ra ở bất cứ gia đình nào vậy.
Tuy nhiên, dẫu rằng Nhật ký Mèo khôn là tác phẩm viết cho thiếu nhi thì tới cuối cùng, đây vẫn là một cuốn sách để bất cứ ai, kể cả người lớn chúng ta, đọc và dành thời gian suy ngẫm. Bởi đời sống con người khi được nhìn qua lăng kính của một chú mèo, được nhìn dưới góc độ, khía cạnh khác, sẽ thấy rằng, đằng sau những chuyện hài ra nước mắt, có gì đó như sự ngậm ngùi chua xót, như lời châm biếm nhẹ nhàng mà sắc sảo.
Vì con người ta có lẽ đã phức tạp quá. Vì trong đời sống, chúng ta có quá nhiều mối bận tâm, lẫn mối quan hệ cần phải lo âu hay trót dành cảm tình cho những món đồ điện tử thiếu đi hơi ấm mà đôi khi, lãng quên đi những điều nhỏ bé, thân thương. Và có lẽ, vì con người, cũng dễ bị cuốn theo guồng quay cuộc đời, vì gia đình, vì mưu sinh, mà người ta như biến bản thân thành một cái máy đã được lập trình sẵn. “Vâng, không phải chuyện đùa, mà là sự thật khắc nghiệt. Nói ra thì xấu hổ, một quý ông đàng hoàng mà từ sáng tới ối dật dờ trong cái lọ.”
Nhật ký Mèo khôn, cuốn nhật ký độc đáo, hài hước mà sâu sắc như vậy đó.
Nhật ký Mèo khôn hay chính cuộc sống con người vẫn đang tiếp diễn
Nhật ký Mèo khôn – nhật ký của một chú mèo được nhân cách hóa, thông minh, cá tính bậc nhất. Thấu hiểu tiếng người, biết sử dụng mọi loại hình công nghệ cao như con người, làm được gần như mọi thứ con người có thể làm.
Bởi vậy, tác phẩm này, đâu chỉ là cuốn nhật ký giản dị, dễ thương, tràn ngập tiếng cười dành cho trẻ em mà còn là cuốn nhật ký, dành cho tất cả chúng ta. Chú mèo Barsik, đâu chỉ đơn thuần dõi ánh nhìn tới gia đình chú đang sống. Mà chú mèo ấy, như đang dõi ánh mắt lặng lẽ theo cả dòng thời gian đang chầm chậm trôi qua mỗi ngày để thấy những biến động, dầu là tinh tế nhất, của sự sống.
Vì thế, Nhật ký Mèo khôn, cũng là nhật ký con người, nhật ký cuộc đời, về cuộc sống muôn màu, dù có mâu thuẫn, khó hiểu thì vẫn luôn tiếp diễn, với đủ cung bậc đa sắc, đa thanh.
Link mua sách:
- Lazada: https://shorten.asia/Kv2UuGpt
Mọt Mọt
