Vũ điệu cuồng phong (Higashino Keigo) – Giữa cơn cuồng phong trắng xóa của đại ngàn

Ra đời sau Thảm họa tuyết trắng bốn năm, tiểu thuyết Vũ điệu cuồng phong có sự trở lại của nhân viên tuần tra khu trượt tuyết Nezu Shohei và nữ vận động viên trượt tuyết ván đơn Seri Chiaki. Nhưng lần này, bối cảnh câu chuyện không còn ở khu trượt tuyết Cao nguyên Shingetsu mà đã chuyển sang một khu trượt tuyết khác theo sự thay đổi chỗ làm của Nezu. Tại đây, hai người lần nữa phải đổi diện với một thảm họa mới đe dọa tới an nguy du khách lẫn khu trượt tuyết rộng lớn. Khác rằng thảm họa lần này không còn là một quả bom không rõ hình thù nằm đâu đó mà đã trở thành thứ vũ khí sinh học mang tên K-55 có sức lây lan, tàn phá mạnh mẽ trên diện rộng.

Câu chuyện đã biết trước hung thủ

Có thể nói, tiểu thuyết Vũ điệu cuồng phong mang một cấu trúc khá đặc biệt khi đây gần như là một cuốn “trinh thám ngược.” Bởi trong Vũ điệu cuồng phong, ngay từ chương đầu tiên, hung thủ đã lộ diện. Gã hung thủ đánh cắp vũ khí sinh học K-55 khỏi tầng tầng lớp lớp bảo vệ của Viện Nghiên cứu Y học Đại học Taiho, danh tính gã không còn là điều bí ẩn, động cơ gã đánh cắp K-55 lại càng không giấu giếm. Tất cả nhằm mục đích trả thù cấp trên lẫn nơi làm việc cũ đã ruồng rẫy gã, thông qua hình thức thư điện tử nạc danh tống tiền. Và yếu tố “ngược”, đưa tình tiết Vũ điệu cuồng phong như quay trở lại những trang truyện đầu tiên, đặc biệt còn trên khía cạnh, hung thủ không chỉ sớm lộ rõ danh tính mà bản thân gã cũng đã sớm bỏ mạng trong một vụ tai nạng giao thông trước cả khi gã kịp chứng kiến kế hoạch đi vào những bước đầu tiên.

Sinh mệnh gã hung thủ đánh cắp K-55, Kuzuhara Katsuya, không còn, cũng không ai có thể dùng K-55 tiếp tục uy hiếp, tống tiền Viện Nghiên cứu Y học Đại học Taiho. Nhưng K-55, vũ khí sinh học dưới dạng mầm bệnh than tồn tại ở hình thức hạt siêu mịn trong chiếc hũ thủy tinh chôn dưới lớp tuyết ở một nơi nào đấy buộc phải được thu hồi trước khi mùa xuân tới, trước khi lớp tuyết đó tan chảy, trước khi 200gr bào tử vi khuẩn than phát tán trong không khí và gây ra đại dịch khủng khiếp.

Nên từ tình tiết tưởng chừng như cái kết của một câu chuyện trinh thám, tác giả Higashino Keigo dẫn dụ người đọc trở về đúng điểm xuất phát ban đầu để mở ra không gian chính thức của tiểu thuyết Vũ điệu cuồng phong. Nơi mà một nhà nghiên cứu thuần qua lại giữa hai không gian hẹp: gia đình và chỗ làm việc như Kuribayashi Kazuyuki, lần đầu tiên phải trực tiếp dấn sâu vào thực địa để tìm ra: vị trí Kuzuhara đã chôn giấu K-55.

Tại nơi chốn nào đấy tuyết trải mênh mông và rừng cây chìm trong tuyết. Trong khu rừng kia có một cái cây đóng chiếc đinh treo con gấu bông nhỏ đánh dấu chỗ chôn K-55. Manh mối tìm kiếm quá ít ỏi, chỉ có những bức ảnh Kuzuhara đã chụp cùng bộ thu phát tín hiệu Kuribayashi nhận được từ cảnh sát nhưng phải tới gần con gấu đèn ở bộ phát mới bật sáng.

Cũng chính hành trình tìm kiếm này đã khơi mở yếu tố trinh thám trên trang văn Vũ điệu cuồng phong. Về một khu trượt tuyết rộng lớn, hoang sơ cần tìm ra tên gọi. Về một nhà khoa học, tìm kiếm mầm bệnh nhưng không thể nói ra sự thật về mầm bệnh đó với những người xung quanh, cả người thân lẫn bao người đã trực tiếp giúp đỡ anh tới tận cùng. Và về cả hành trình người ta hàn gắn, chữa lành vết thương quá khứ để sống cho hiện tại, cũng như đi đến sự thấu hiểu giữa những thế hệ trong một gia đình.

Yếu tố trinh thám quyện hòa cùng yếu tố tâm lí, xã hội trong cấu trúc truyện “trinh thám ngược” mang chủ đề khoa học cũng là một khía cạnh thường thấy trong sáng tác của Higashino Keigo. Mà Vũ điệu cuồng phong, giữa dòng chảy của bộ ba tiểu thuyết “tuyết” Keigo tiên sinh viết nên vừa mang nét chung, vừa mang nét riêng; vừa vĩ mô mà cũng đi tới những điều vi tể nhỏ bé trong cốt truyện lẫn cách tác giả tái hiện muôn mặt số phận con người vậy.

Giữa mênh mông tuyết trắng

Có chiếc hộp thủy tinh nút chặt chứa 200gr bào tử vi khuẩn than, chôn dưới gốc cây trong một khu trượt tuyết mênh mông, đánh dấu bằng một con gấu bông nhỏ xíu treo trên cây.

Có bóng hình những con người đang chạy đua với thời gian, lặng lẽ quan sát từ cáp treo trên cao, lướt băng băng trên đường tuyết trắng, len lỏi vào các cánh rừng nằm ngoài đường trượt, để giành lại chiếc hộp trước khi hạn thời gian – mùa xuân đang tới gần hay trước khi một ai đó sẽ vô tình đào được chiếc hộp ấy lên mà không biết rằng, chiếc hộp kia chứa đấy mầm bệnh.

Và có những cá nhân, giữa “vũ điệu cuồng phong” của gió, tuyết, họ cũng mang theo cơn cuồng phong của chính bản thân về một cái tôi bản ngã đang không thôi chênh chao trước những quyết định khó khăn của đời người. Bởi người ta đã ngờ vực ngay cả năng lực bản thân cùng niềm đam mê khiến họ một thời mê đắm ngỡ chừng quên đi hết thảy. Khi họ nhận ra những điều cay đắng, nghiệt ngã rằng, hoặc năng lực của họ chỉ có giới hạn hoặc rằng năng lực, trách nhiệm họ gánh vác trên vai, khác rất xa với kì vọng lẫn niềm tin thủa ban sơ. Và cũng bởi, chính họ cũng có cuộc chiến của riêng mình để vượt thoát cơn bão tuyết phủ trùm tâm trí kéo dài suốt từ quá khứ tới hiện tại.

“Em không thể hăng say trượt tuyết mà chẳng nghĩ ngợi gì nữa. Một kẻ như em phải làm sao đây?”

Nữ vận động viên trượt tuyết từng tự tin tới kiêu ngạo như Chiaki đã nói vậy với Nezu, người bạn, cũng là người nhân viên tuần tra khu trượt tuyết cô quen thân. Nhưng có lẽ đây cũng là tiếng lòng của hàng loạt cá nhân trong cuốn tiểu thuyết này.

Rằng một nhà nghiên cứu như Kuribayashi, liệu rằng còn có thể hăng say nghiên cứu mà chẳng nghĩ ngợi gì sau sự kiện K-55, sau khi đã nhận thức quá rõ nỗi đắng đót, bất lực của kẻ không tiếng nói, không chính kiến nhưng mang nặng một tấm lòng cho khoa học và khao khát cống hiến vì khoa học.

Rằng những đứa trẻ sinh ra và lớn lên tại khu trượt tuyết kia, trước nỗi đau, sự mất mát bạn bè phải gánh chịu cùng ánh nhìn có phần hằn thù của người nhà bạn mình, liệu rằng có thể “trượt tuyết mà chẳng nghĩ ngợi” hay chiếc ván trượt lướt trên đường trượt như một học phần của chúng, bỗng trở nên nặng trĩu tâm tư.

Và rằng một đứa trẻ tuổi mới lớn, đam mê trượt tuyết với lòng nhiệt thành đầy vô tư, vô ưu, lần đầu chứng kiến sự phức tạp của các mối quan hệ giữa người với người lẫn nỗi trăn trở của người cha vốn luôn xa cách, có thể tiếp tục vô tư trượt tuyết mà chẳng hề nghĩ ngợi?

Những câu chuyện cá nhân quyện hòa trong tổng thể câu chuyện lớn, giữa không gian tuyết phủ mênh mông, trên dòng thời gian tác phẩm giới hạn hơn bao giờ hết vừa góp phần đẩy tình tiết sự kiện luôn trong sự thẳng căng, vừa làm nổi bật suy nghĩ, hành động, bản tính con người hơn bao giờ hết.

Ai cũng có những day trở riêng, có kẻ mang cả theo toan tính, vọng tưởng mà lao vào “vũ điệu cuồng phong” “không ngừng xoay chuyển.”

Bổn phận, trách nhiệm và lương tâm người làm khoa học

Như đã nói, khoa học vẫn luôn là một trong những chủ đề thường xuyên xuất hiện, trở đi trở lại trên trang viết của tác giả Higashino Keigo. Và khi khai thác chủ đề này, Keigo tiên sinh luôn đi sâu tới khía cạnh con người, ông đặt họ vào những mối quan hệ phức tạp, hoàn cảnh ngặt nghèo để làm rõ mối tương quan giữa lợi ích và trách nhiệm, bổn phận và lương tâm của những người làm khoa học. Trong đó, tiểu thuyết Vũ điệu cuồng phong cũng là một tác phẩm như vậy.

Kuribayashi Kazuyuki, nhà nghiên cứu đã gắn bó ba mươi năm với Viện Nghiên cứu Y học Đại học Taiho, anh có năng lực, có sự nhiệt thành khoa học chưa một lần ngơi nghỉ. Anh cũng là người hiểu rõ lương tâm và trách nhiệm của bản thân như thế nào trong suốt quá trình tìm kiếm K-55, khi liên tục phải lắng nghe những cuộc điện thoại chỉ thị vắng mặt từ cấp trên. Lợi ích cá nhân, lợi ích nhóm, bên cạnh ý thức bổn phận mãnh liệt càng khiến một người có lương tâm như Kuribayashi thêm phần nhức nhối. Khi ấy, có lẽ chiếc mỏ neo để níu giữ phần nhân tính kia, chính là mảnh ghép gia đình mà cuộc sống công việc đã luôn cuốn Kuribayashi trôi xa khiến anh ngỡ chừng quên lãng.

“Chúng ta không được ngừng theo đuổi hạnh phúc chỉ vì ở đâu đó có người gặp bất hạnh. Chẳng ai mong muốn điều đó cả. Có những việc chỉ bản thân mình làm mới được, cũng có những việc mình nên làm. Kiên trì làm những việc đó chắc chắn sẽ giúp ích cho một ai đó.”

Người làm khoa là vậy, mà bất kể cá nhân sống trên cuộc đời này cũng thế. Ai cũng có trách nhiệm, bổn phận riêng và tới cuối cùng, năng lực, công việc, đam mê, gia đình, tình yêu, thậm chí cả tiền bạc, cũng chỉ là những nấc thang trên con đường dẫn người ta theo đuổi hạnh phúc. Và rằng, “kẻ cầu mong người khác gặp bất hạnh khi bản thân kém may mắn thì không có tư cách làm người”, cũng như chẳng ai có thể mãi sống cho bản thân bởi cuộc đời con người, được tạo dựng từ những mối quan hệ phức tạp giữa cá nhân với cá nhân, con người với tập thể vậy.

*Đọc thêm bài review về tác phẩm đầu tiên trong bộ “tuyết” của Higashino Keigo:
Thảm họa tuyết trắng (Higashino Keigo) – Bi kịch chìm sâu dưới nền tuyết trắng

Mọt Mọt