Phía sau nghi can X là tiểu thuyết trinh thám rất nổi tiếng của Higashino Keigo, với những những ai là fan ruột của nhà văn Nhật, sách xứng đáng là một trong những tác phẩm hay nhất của ông.
- [Higashino Keigo] Bạch Dạ Hành – Đi trong đêm tối
- [Higashino Keigo] Điều kỳ diệu của tiệm tạp hoá Namiya – Liều thuốc ngọt ngào cho trái tim nồng ấm
Cốt truyện đơn giản như nhiều sách trinh thám khác….
Việc Togashi đột ngột xuất hiện sau 5 năm li dị đã thay đổi cuộc đời Yasuki hoàn toàn, gã đeo bám chị không dứt, buổi tối định mệnh đó sau một hồi giằng co chị vô tình giết Togashi. Ishigami, một thiên tài toán học ẩn dật bất ngờ xuất hiện, đề nghị giúp chị phi tang cái xác. Kế tiếp là chuỗi điều tra của hai điều tra viên Kusanagi, Kisuya và nhà vật lý Yugawa. Bạn đọc từ đây bị dẫn vào mê cung rối rắm của Keigo, những câu văn dài, những trường đoạn không cần thiết khiến người ta sốt ruột tự hỏi tác phẩm này có xứng đáng là một trong những sản phẩm hay nhất của bậc thầy trinh thám không !
Xin thưa hoàn toàn xứng đáng, cái kết bất ngờ đủ sức bật lại nội dung nhàm chán ban đầu, những tình tiết tưởng chừng thừa thải lại vô cùng hợp lý khi ghép nối với câu chuyện cuối cùng. Từng đường đi nước bước đều trong tính toán kẻ chủ mưu…
Chân dung kẻ chủ mưu
Hung thủ sát hại Togashi là Yasuki, kẻ tiếp tay phi tang chứng cứ cho Yasuki là Ishigami. Tác giả đã khẳng định ngay từ đầu như thế, Ishigami là chủ mưu mọi việc, tạo hiện trường giả, dặn dò lời khai cho hai mẹ con, nghĩ ra kịch bản đối phó với cảnh sát. Hiếm có tác phẩm trinh thám nào mà sát nhân lộ mặt ngay từ đầu như thế, việc hé lộ hung thủ quá sớm là “môt canh bạc” nguy hiểm nếu tác giả có mạch văn không vững, không đủ sức duy trì tác phẩm đên cuối. Motip giống hệt “Mưu sát” của nhà văn Trung Quốc Tử Kim Trần khi ông cũng để lộ chân tướng hung thủ ngay từ đầu như thế.
Ishigami cũng như Từ Sách (nhân vật chính trong Mưu sát), đều là những tài năng toán học, thông minh, sống cuộc đời ẩn dật, đều lên kế hoạch thì vô cùng hoàn hảo, kín kẽ, cảnh sát chỉ có thể bị “dắt mũi” mà thôi.
Điểm khác biệt của hai nhân vật này chính là động cơ, Từ Sách giết người vì muốn báo thù cho mẹ, còn Ishigami muốn bảo vệ cho người mình yêu. Hắn yêu Yasuki từ cái nhìn đầu tiên, yêu vô điều kiện, sẵn sàng chịu tội để người phụ nữ ấy được hạnh phúc. Ishigami được tác giả miêu tả vào khoảng trên 30, mập, thấp, bề ngoài xấu xí, chẳng gì xứng đáng với Yasuki, người phụ nữ được nhiều người đàn ông theo đuổi. Bề ngoài gã tỏ ra là người dửng dưng, lạnh lùng, nghiêm nghị, phong cách thường thấy của những thiên tài! Những ẩn sâu trong đó là một tâm lý phức tạp, chẳng ai ngoài Yugawa, bạn học thời đại học của gã hiểu được, hắn là người cô độc, sâu thẳm trong con người cũng cô độc, tôn thờ logic. Ở hắn không có sự cố chấp, coi thường của những người giỏi nhưng không gặp thời, Ishigami hoàn toàn hài lòng với cuộc sống hiện tại, hắn cho rằng “Không mong sẽ được như thế nào với mẹ con chị. Anh biết mình không thể với tới được. Toán học với anh cũng vậy. Nhưng chỉ cần được ở gần những thứ cao sang như vậy thôi cũng hạnh phúc rồi. Việc mưu cầu danh tiếng sẽ phá hỏng sự kính trong của người khác dành cho mình.“
Người như Ishigami thật sự nguy hiểm, thông minh, lạnh lùng, suy nghĩ vô cùng thấu đáo, đánh giá sự việc dựa trên logic, có khả năng đánh lạc hướng điều tra tốt, cực kì nguy hiểm khi gây án, bởi chỉ cần hợp logic thôi thì sẽ không từ thủ đoạn nào.
… Đến cái kết bất ngờ, ngoài sức tưởng tưởng
Thẳng thắn, nửa đầu cuốn sách khá nhàm chán, việc điều tra của cảnh sát không thu nhiều kết quả, liên tục các giả thiết được đặt ra, cảnh sát bám theo tình nghi (vốn là vợ cũ của nạn nhân), không những vậy còn “rỗi hơi” để ý luôn một gã đàn ông có cảm tình với cô, một bà mama nơi trước kia cô làm việc, toàn những người không liên quan đến vụ án, độc giả mệt mỏi vì diễn biến chậm chạp, ngớ ngẩn của cảnh sát. Nhưng rốt cục đó lại là chiêu đánh lạc hướng vô cùng tinh vi, tác giả miêu tả những thứ tưởng chừng có liên quan và bỏ qua một vài manh mối trọng yếu, hướng điều tra của cảnh sát đúng với kịch bản đã vạch sẵn của Ishigami, cảnh sát càng tìm càng sai, không hề có kẽ hở trong kế hoạch, đến khi biết sự thật, họ cũng không có bằng chứng phủ nhận kết quả điều tra trước đây.
Đặc điểm của tác phẩm Higashino Keigo
“Phía sau nghi can X” là một trong những tiểu thuyết làm nên tên tuổi của Higashino Keigo, tác phẩm có nhiều đặc điểm thú vị mà fan văn học Nhật có thể nhận thấy:
– Truyện trinh thám nhưng lồng vào đó thước phim tâm lý sâu sắc: Không những “Phía sau nghi can X” mà những truyện sau này tác giả cũng khéo léo lồng thêm các yếu tố tâm lý phức cảm. Truyện của ông không chỉ có suy luận khô cứng mà chứa nhiều diễn giải tâm lý chân thật, đó là cuộc đấu tranh tâm lý tuyệt vọng của Yasuki, chạy trốn hay đối diện với sự thật, đó cũng là con người thật của Ishigami, tưởng lạnh lùng cứng nhắc nhưng hóa ra lại có trái tim nhạy cảm, dễ bị tổn thương.
– Tài kể chuyện của Keigo: Một trong những đặc trưng của truyện Keigo chính là tài kể chuyện, dẫn dắn người đọc từ cái nhìn này sang cái nhìn khác, từ góc nhìn này sang góc nhìn khác, như một tổ kiến khổng lồ, mỗi tình tiết mỗi nhân vật là khu vực, một địa phận riêng, sợi dây liên kết của chúng là sự liên quan của nhân vật, tưởng chừng rất nhỏ nhưng sâu sắc, thắm thiết.
– Tình tiết chậm rãi, sâu sắc: Diễn biến chậm vốn là đặc trưng của văn học Nhật, chứa đựng nhiều điều bất ngờ, sâu sắc, mỗi nhân vật là một mảnh đời, những mảnh đời gặp nhau trong câu chuyện khiến người đọc phải suy ngẫm sau khi gấp quyển sách lại.
Xem thêm tác phẩm khác của tác giả Higashino Keigo:
