Christopher John Francis 15 tuổi 3 tháng 2 ngày, nhân vật chính cuộc điều tra về cái chết bí ẩn của con chó hàng xóm lúc “7 phút sau nửa đêm”. Câu chuyện mở ra khi cậu dần khán phá những bí mật khủng khiếp đằng sau …
Bí ẩn về con chó lúc nửa đêm ( The curious incident of the Dog in the night-time) là tác phẩm đoạt giải Whitbread Book năm 2003 và giải thưởng cho tác phẩm đầu tay của Commonwealth Writers. Cuốn sách được viết bởi Mark Haddon, nhà văn đã minh họa cho nhiều sách thiếu nhi và kịch truyền hình. Ông cũng từng làm việc với những người bị chứng tự kỷ.
073615294e1fca712618eede8d05392c
Câu chuyện được kể dưới góc nhìn của một cậu bé 15 tuổi bị “khủng hoảng hành vi”. Tuy nhiên theo lời tác giả “Đây là cuốn sách đầu tiên mà ông viết có chủ ý cho một đối tượng người lớn” (en.wikipedia.org). Truyện đề cập đến yêu thương, hôn nhân và những lo lắng, bối rồi, khó khăn mà cặp vợ chồng phải đối mặt và những đứa trẻ họ sinh ra.
Bí ẩn về con chó lúc nửa đêm cần bạn đọc chỉ số IQ nhất định, thêm chút kiên nhẫn, ham mê khoa học, toán học để không cảm thấy rối rắm và khó hiểu. Vì câu chuyện được kể dưới lăng kính của một cậu bé “thuộc tất cả những nguyên số cho tới 7057, biết tên tất cả các nước cùng thủ đô của chúng và giết thời gian bằng cách giải phương trình bậc hai không cần giấy bút”.
Một câu chuyện đáng sợ
Câu chuyện bắt đầu từ cái chết của con chó nhà hàng xóm: “Con chó nằm giữa bãi cỏ trước nhà bà Shears. Mắt nó nhắm. Trông như nó đang chạy nghiêng một bên, kiểu như mấy con chó chạy khi chúng tưởng mình đang đuổi theo một con mèo lúc nằm mơ. Nhưng con chó không chạy hay đang ngủ. con chó đã chết. Một cái bồ cào cắm vào mình nó. Răng cái bồ cào chắc phải đâm xuyên qua con chó và ghim vào đất vì cái chĩa không đổ xuống.” Cái chết còn đáng sợ hơn qua cái nhìn điềm tĩnh của một cậu bé, giọng kể chậm rãi, không chút hoảng hốt làm không khí xung quanh đáng sợ hơn.
Vụ án này là mở màn cho những sự thật đen tối được vén ra sau này. Cái hay của câu chuyện là không hù dọa người đọc bằng những phân đoạn máu me, ma quỷ hay những bóng người thoát ẩn thoát hiện trong đêm tối. Cái đáng sợ kinh hoàng diễn ra ở những điều quen thuộc hằng ngày trở nên bị méo mó. Một cậu bé chỉ cảm thấy an toàn những nơi quen thuộc, không thể ở chung với nhiều người trong không gian hẹp, những nơi ồn ào khiến cậu buồn nôn và bị rối loạn, cậu có thể la hét và tấn công một người chỉ vì họ nắm tay cậu … Cậu bé khủng hoảng hành vi phải thực hiện hành trình dài một mình đến London bằng tàu và đi qua những con phố có rất nhiều người xa lạ …
Cậu bé ấy có một người gần gũi nhất là cha, người nấu ăn cho cậu, giặt quần áo cho cậu, cha chăm sóc khi cậu ốm đau, cha lo phát sốt mỗi khi cậu lang thang bên ngoài vào ban đêm, cha đến trường mỗi lần cậu đánh nhau … và quan trọng hơn hết, cha hiểu tất cả những vấn đề của Christopher. Một người quan trọng và thân thiết đến nhường ấy bỗng một ngày lại trở thành một người rất đáng sợ đối với Christopher, cậu sợ phải sống bên cạnh cha, cậu trốn khỏi nhà vì sợ cha sẽ giết mình.
Một bản nhạc lãng mạn biến thành tang thương sẽ đáng sợ hơn nhiều so với bản nhạc mà bản thân nó vốn đã đáng sợ. Tình cảnh của Christopher và cha vì một biến cố cũng đã trở nên như thế. Christopher là đứa trẻ tự kỷ, câu chuyện được kể dưới góc nhìn của một đứa trẻ “không được bình thường” thực sự khó hiểu và có một chút dông dài với người bình thường.
Tuy nhiên, chính sự khác biệt đó làm câu chuyện trở nên đáng sợ khi độc giả đứng ở góc nhìn tâm trí cậu khi tất cả mọi điều xảy ra. Trong hành trình bỏ chạy của mình Christopher đã có lúc phải chịu cảm giác đáng sợ tới mức “nghe máu trong tai mình và tim mình chảy rất nhanh, và một cơn đau như có người đập nổ một quả bóng thật lớn trong ngực”.
Nhưng Bí ẩn về con chó lúc nửa đêm cũng là câu chuyện không kém phần hài hước
Tại sao lại có những yếu tố đáng sợ và hài hước trong cùng tác phẩm? Bí ẩn về con chó lúc nửa đêm có đầy đủ cả hai thái cực đối nghịch đó.
Sự hài hước ở đây hoàn toàn không đến từ sự sắp đặt cố ý mà vô tình có được từ cái nhìn ngây ngô và hay liên tưởng của một đứa trẻ. Sự hài hước cũng không đến từ những tình huống thật sự vui vẻ, mà thậm chí còn là ở trường hợp trở nên đau đớn, phẫn uất: Khi Christopher nói với mẹ về một lời nói dối khủng khiếp của cha, mẹ đã rất tức giận, rên lên và Christopher đã miêu tả bà thế này: “Rồi bà rên lên một tiếng lớn như con thú trong chương trình thiên nhiên trên truyền hình.”. Hay khi cha muốn làm lành với Christopher và hành động của cha trong mắt cậu bé: “Rồi ông đến gần tôi hơn và ông quỳ xuống như khi ta làm với con chó để cho thấy bạn không phải là kẻ gây hấn …”
Bí ẩn về con chó lúc nửa đêm có cái sự hài hước rất giống những bộ phim thuộc thể loại “Hài kịch đen”( Black comedy )- Gây cười từ những vấn đề không hề hài hước chút nào và từ những tiếng cười ngượng ngạo đó mà nhấn mạnh những thông điệp xã hội muốn được truyền tải. Tiếng cười từ Bí ẩn về con chó lúc nửa đêm khiến người ta cười nhưng lại cười trong một cơn đau thắt lại.
Những tình tiết đau đớn
Mark Haddon đã tạo nên hình ảnh bậc phụ huynh của Christopher là 2 cá thể khó nhận sự đồng cảm, đặc biệt là người mẹ, nhưng lại khiến độc giả có thể hiểu và thông cảm cho họ. Hai con người bị đẩy vào thế đường cùng, họ đã có những hành động thuộc về bản năng. Họ chấp nhận những lựa chọn sai lầm miễn là nó giúp họ vượt qua những đau đớn dằng xé.
Nhưng những thứ con người phải chạy trốn là những thứ họ không thể quên và chưa bao giờ đặt xuống được.
Một người cha rất mực yêu thương con cái. Ông bình tĩnh, kiên nhẫn nhưng vì quá khứ đã từng để sự tức giận và lòng tự trọng chi phối để rồi đi đến quyết định làm tổn thương người ông yêu thương nhất. Giọt nước mắt của người cha mỗi khi ông cố gắng hàn gắn với Christopher khiến người đọc không khỏi đau lòng. Ở đó còn có một người mẹ đáng trách, nhưng sự lựa chọn với áp lực mà môt người nóng nảy và thiếu kiên nhẫn như bà cũng có thể chấp nhận được.
Tác phẩm đưa cho độc giả sự thật: “Sống trên đời khó lắm […]. Lúc nào cũng phải nói sự thật thì khó vô vàn”. Người lớn luôn dạy trẻ con những điều phải. Nhưng trớ trêu thay, người lớn là những người phá vỡ chính những điều mình đã dạy nhiều nhất. Đôi khi bi kịch xảy ra từ những việc đó.
Bí ẩn về con chó lúc nửa đêm còn ẩn chứa trong đó những tổn thương rất lớn mà một đứa trẻ có thể gặp phải từ những mâu thuẫn của bố mẹ, từ việc mất niềm tin với những người luôn dạy chúng nói sự thật nhưng lại nói dối chúng. Những mong muốn được trở thành một người không khác biệt trong một giấc mơ rất tiêu cực, nhưng lại là một giấc mơ đẹp đối với Christopher.
Cậu bé mơ một ngày tất cả loài người trên trái đất bị nhiễm virus và gần như chết hết. Những người tồn tại còn lại là những người giống như cậu, cậu có thể tự do làm mọi điều mà không khiến ai hay chính cậu phiền lòng.
Kết
Ba con người với ba vấn đề riêng của mình. Nhưng lại đều bị tác động lẫn nhau. Họ không thể hiểu nhau. Hoặc có hiểu cũng không thể tha thứ. Trong một bức thư gửi con trai, mẹ của Christopher đã nói: “Có lẽ nếu sự việc khác đi, có lẽ nếu con khác đi thì chắc mẹ đã tốt hơn”- Nhưng rất tiếc, cuộc sống là vậy, có những điều diễn ra, chúng ta chỉ có cách duy nhất là chấp nhận. Chấp nhận và tìm cách sống chung với nó. Và 3 con người đó đang tiến dần từng bước tới con đường còn nhiều khó khăn đó. Nhưng ít ra thì họ cũng đang bắt đầu cùng nhau.
Bí ẩn về con chó lúc nửa đêm là một tác phẩm không dễ đọc. Nhưng nó sẽ là một tác phẩm tuyệt vời với những độc giả hiểu được. Nó sẽ khiến người ta thấy đáng sợ, đau đớn và cười cùng một lúc.
:
- Cryc6m1n” Cryc6m1n
- 16fMu1eP” 16fMu1eP
- : 3mmSsTgr” 3mmSsTgr
Hà Thuý Ngà
