Chuyện ma ám ở Dinh thự Hill là tiểu thuyết kinh dị siêu nhiên xuất bản năm 1959 của nhà văn Mỹ Shirley Jackson. Tác phẩm được nhiều người coi là truyện ma hay nhất của thế kỷ 20, và đặc biệt những nhà văn kinh dị nổi tiếng như Stephen King và Neil Gaiman cho rằng đã ảnh hưởng đến văn phong của họ. Câu chuyện kể về cuộc nghiên cứu hiện tượng siêu nhiên của nhóm Tiến sĩ Montague tại Dinh thự Hill – một dinh thự nổi tiếng bị ma ám.
Cách viết châm biếm và nhiều hình ảnh biểu tượng của Shirley Jackson
“Không một sinh vật sống nào có thể liên tục chỉ tồn tại trong thế giới thực mà không hóa điên. Ngay cả chim sơn ca và châu chấu cũng được một số người cho là có biết mơ. Dinh thự Hill thì chẳng còn tỉnh táo nữa. Nó đứng một mình trên những ngọn đồi, lưu giữ bóng tối trong lòng. Nó đã đứng như vậy trong suốt tám mươi năm và có thể sẽ tiếp tục đứng vững thêm tám mươi năm nữa.”
Shirley Jackson có một cách viết rất độc đáo: dùng hình ảnh biểu tượng và lời văn châm biếm để tạo nên sự sợ hãi. Hình ảnh biểu tượng nổi bật và mang “thương hiệu” của bà là Dinh thự Hill: một ngôi nhà nhưng lại có sức sống riêng giống như một sinh vật. Đó là một sinh vật có vẻ ngoài kỳ quái ghê rợn, với tính tình khó chịu, u sầu và mang đến những cái chết bí ẩn cho những người từng liên quan đến.
5ad59f2433875a3715fb2ae24b555551
Cách miêu tả và lời dẫn truyện mang đậm tính châm biếm. Quang cảnh xung quanh dinh thự bị ma ám đó trớ trêu lại rất đẹp đẽ, tươi sáng và yên bình. “Nước suối chảy nhanh theo những gợn sóng nhỏ lấp lánh. Ở phía bên kia, cỏ mọc lan xuống sát mép nước trong khi những bông hoa màu vàng và xanh nghiêng đầu trên dòng suối. Có một quả đồi tròn mềm mại ở đó, và có thể phía đằng sau còn nhiều đồng cỏ nữa, ở xa là những ngọn đồi lớn, vẫn đón được ánh dương.”
Cảnh đẹp ấy như một liều thuốc mê mê hoặc người đến ở, làm họ mụ mị và dẫn họ đến sự điên loạn. Cách dùng những cạm bẫy để mang lại nỗi sợ hãi này cũng là một motif thường thấy trong các tác phẩm văn học gothic.
Bên cạnh cách miêu tả, sự châm biếm còn được thể hiện qua lối dẫn truyện. Shirley Jackson dùng ngôi thứ ba, theo góc nhìn của nhân vật Elenor, một cô gái sống cuộc đời khốn khổ luôn phải chăm sóc mẹ già bệnh tật, sống với chị gái, từng bị căm ghét bởi những người hàng xóm và không có ai chờ đón cô trở về. Cô luôn cảm thấy tự ti, xuyên suốt câu chuyện là những dòng độc thoại nội tâm đầy bất an. Đây có thể nói là kiểu nhân vật phù hợp nhất để làm người dẫn trong những câu chuyện kinh dị. Bởi vì độc giả không những sợ vì những tình tiết hù dọa ghê rợn mà còn vì sự hãi hùng được thổi phồng trong dòng ý thức của nhân vật.
Câu chuyện ma ám không có sự xuất hiện của bóng ma
Một đặc trưng của tiểu thuyết gothic nữa ở trong tác phẩm là niềm hoài niệm quá khứ. Đó là quá khứ của Dinh thự Hill, gắn bó với cuộc đời của High Crain – ông chủ cũ – những người vợ và hai người con gái.
“Nó được một người đàn ông tên là Hugh Crain xây cất để làm nhà ở cho gia đình mình, một ngôi nhà thôn quê nơi ông ta hi vọng sẽ được thấy con cháu của mình sống trong êm ấm, tiện nghi, đồng thời cũng là nơi ông ta kỳ vọng sẽ được sống nốt những ngày cuối đời trong yên ổn. Thật không may, gần như ngay từ lúc bắt đầu, Dinh thự Hill đã là một ngôi nhà u sầu.”
Với lịch sử nhiều cái chết và kiến trúc độc đáo của Dinh thự Hill cùng những hiện tượng đáng sợ bên trong, câu chuyện dù không có sự xuất hiện của bóng ma nào vẫn mang đến nỗi sợ hãi cho người đọc. Theo dõi câu chuyện, độc giả như được cùng nhóm của Tiến sĩ Montague rón rén đi trong ngôi nhà, giật mình khi những cánh cửa tự động đóng lại và kinh khiếp khi cơn ớn lạnh lùa tới đòi phá tung các cánh cửa phòng ngủ.
Việc xây dựng nhân vật cũng là một trong những yếu tố khiến cho bầu không khí trong Dinh thự Hill thêm phần bí ẩn và rùng rợn. Đó là những người quản gia tính khí kỳ quặc làm việc ở Dinh thự Hill: ông Dudley khó chịu với lối chuyện mỉa mai, trong khi bà Dudley luôn im lặng trước sự sợ hãi của những người trong nhóm nghiên cứu, luôn dọn các bữa ăn và sắp xếp các vật dụng đều đều như một cái máy. Bà Dudley là một nhân vật phụ điển hình trong những bộ truyện kinh dị: góp phần gây khó khăn và nỗi sợ hãi cho những nhân vật chính, ví dụ tiêu biểu là luôn đóng các cánh cửa lại theo ý mình mỗi khi các nhân vật chính cố gắng giữ các cánh cửa trong dinh thự mở để khiến họ lạc đường, hoặc bỗng nhiên nở nụ cười khi thông báo về sự cô quạnh một mình của Eleanor.
“Chúng tôi sống ở trong thị trấn, cách đây sáu dặm.”
“Vâng,” Eleanor đáp, nhớ đến Hillsdale.
“Thế nên sẽ chẳng có ở quanh đây nếu cô cần trợ giúp.”
“Tôi hiểu.”
“Thậm chí chúng tôi sẽ còn không thể nghe thấy tiếng cô, giữa lúc ban đêm.”
“Tôi không nghĩ…”
“Không ai nghe được hết. Người sống gần đây nhất cũng ở trong thị trấn. Sẽ không một ai khác đến gần hơn thế.”
“Tôi biết,” Eleanor mệt mỏi lặp lại.
“Giữa lúc ban đêm,” bà Dudley nói, và thẳng thừng toét miệng cười. “Trong bóng tối,” bà ta nói, và đóng cửa lại đằng sau lưng.
“Chuyện ma ám ở Dinh thự Hill” đã trở thành tác phẩm kinh điển luôn nằm trong danh sách các tác phẩm kinh dị hay nhất. Tác phẩm hẳn đã mang lại niềm cảm hứng dồi dào cho nhiều tác giả và nhà làm phim kinh dị sau này khi sáng tác những câu chuyện đáng sợ mà không có hồn ma. Tác phẩm cũng đã được chuyển thể thành phim phát hành trên nền tảng Netflix và nhận được rất nhiều lời khen ngợi.
/
